Autor: Ernst Benz
Strana: 185
► Ostali detalji

Benz spada među najbolje poznavaoce istorije i filozofije religije u Evropi. Njegov bogat i sadržajan životni put omogućio mu je da stvori značajna dela iz oblasti istorije religije. Opis hrišćanstva je celovita studija korena i nastanka hrišćanstva, razvoja hrišćanstva, crkvi unutar njega, simbola vere, organizacije crkvene hijerarhije. Benz uočava tanane niti koje hrišćanstvo povezuju sa drugim religijama, njegove specifičnosti, nedostatke, istorijske lomove i preokrete. U nedostatku dela iz ove oblasti Opis hrišćanstva dolazi u našu kulturu kao celovita knjiga koja pomaže shvatanju filozofije hrišćanstva i same njegove suštine.

Predgovor
Na osnovu današnje specljalizovanosti istraživanja, koje na području istorije hrišćanstva nije manje uspešno nego u drugim duhovnim naukama - da ne pominjemo prirodne nauke - čitaocu mora da se čini pomalo smelim, kada istoričar krene u poduhvat da pruži celokupnu sliku hrišćanstva. Ja sam potpuno svestan smelosti svog poduhvata. Ako sam se u taj poduhvat uprkos svemu upustio, onda je to iz sledećih razloga:

1. jer me je zadatak sveukupnog prikaza mamio upravo zbog komadanja moje stručne oblasti u brojne pojedinačne discipline;

2. jer sam senku opravdanosti savladavanja ovog zadatka ugledao upravo u tome, što me je nastavna i istraživačka delatnost u toku osamdeset semestara prinudila da malo po malo u glavnim i specijalnim predavanjima, u glavnim i specijalnim seminarima "preorem" celu istoriju hrišćanstva. Činjenicu, da je vazdušni napad u poslednjoj nedelji Drugog svetskog rata uništio moju biblioteku i rukopise sa predavanja u mom stanu u Marburgu, uzeo sam kao povod, da otada svoja predavanja s vremena na vreme spalim, da bih se stalno držao najnovijeg stanja Istraživanja i sprečio povratak na već izgažene puteve i staze;

3. moja istraživačka putovanja, koja su me odvela u sve zemlje Evrope i u mnoge zemlje Severne i Južne Amerike, Bliskog, Srednjeg i Dalekog istoka, kao i moja nastavna delatnost kao gostujući profesor na univerzitetima različitih kontinenata, otvorili su mi mogućnost da lično upoznam različite forme hrišćanskog života u mnogim crkvama, sektama i pokretima u susretu sa duhovnim vođama i sa oblicima života i bogosluženja ovih grupa i da moja naučna istraživanja potvrdim ili ispravim praktičnim opažanjem i iskustvom. Poseban senzorijum za različite oblike hrišćanskog harizmatičnog iskustva, koji mi je otvorio moj učitelj Ernesto Buonajuti (Ernesto Buonaiuti) tokom mojih studija na univerzitetu u Rimu, naveo me je na to da ne usmeravam svoju pažnju samo na teoretsku teološku i ideološku samointerpretaciju hrišćanskih grupa, nego na njihov celokupni pobožni život i na zračenje hrišćanske pobožnosti na kulturni, društveni, politički i individualni život;

4. spoljni povod za ovaj literarni nacrt jedne celokupne slike dao je meni upućeni časni poziv da napišem članak Hrišćanstvo za 15. izdanje Enciklopedije Britanike (1974). Vremenska ograničenost, koja je bila povezana sa ovim zadatkom, umnogome je doprinela tome da uopšte savladam ovaj komplikovani zadatak uz pomoć podrobnog radnog programa.

Ova knjiga nije identična sa navedenim člankom, pošto je članak morao da bude umetnut u celinu jedne enciklopedije, a mnogobrojne teme koje su spadale u obimno područje "Hrišćanstva", obrađivali su drugi autori u pojedinačnim člancima. Osim toga su prevod originalnog nemačkog rukopisa na engleski jezik i redakcijska revizija engleskog prevoda doneli sa sobom dalju promenu izvorne nemačke verzije, ne samo po svom obimu, nego i po svom stilu.

Iskreno sam zahvalan izdavaču Enciklopedije Britanike, gospodinu Vorenu 1. Prisu (Warren E. Preece), za dozvolu da za nemačku čitalačku publiku objavim ovaj nemački tekst, koji predstavlja obrađenu i proširenu verziju izvornog nemačkog teksta, namenjenog Enciklopediji Britaniki. Bibliografija je takođe prerađena i dopunjena, da bi nemačkom čitaocu otvorila pristup najvažnijoj nemačkoj literaturi o obrađenim temama. Na osnovu preobilja novije literature mogao je da bude dat samo štedljivi izbor, što spada u neizbežne granice ovog smelog pokušaja.

Tešim se dubokoumnim saznanjem Lajbnica (Leibniz), da je Bog, "deus summe historicus", jedini potpuni poznavalac istorije sveta i istorije hrišćanstva i da samo on zna kako je stvarno bilo, kako stvarno jeste, kako je stvarno trebalo da bude i kako će biti. Kada Isus kaže: "Niko nije blag osim jedinoga Boga." (Sv. jevanđelje po Mateju 19,17), a to posebno važi za "deus summe historicus", kako bi onda jedan jadni profesor istorije crkve, koji živi u vremenu sveopšteg osporavanja hrišćanstva i karusela ideologija, koji se posebno na univerzitetima okreće vrtoglavom brzinom, za svoj smeli poduhvat mogao da postavi smeli zahtev, da ga njegovi savremenici smatraju dobrim?

Ernst Bene


Sadržaj

Predgovor, 7
1. Uvod, 9
2. Pitanje o "suštini" hrišćanstva, 13
3. Širenje hrišćanstva, 20

PRVI DEO
Shvatanje hrišćanstva, 25
4. Jedinstvo crkve, 27
5. Istorijsko viđenje: kontinuitet i ideja o propasti, 36
6. Odnos prema jevrejstvu i prema Starom zavetu, 39
7. Odnos prema helenističkoj kulturi, 47
8. Odnos prema rimskoj državi, 51
9. Stav prema »svelu«, 56
10. Misionarska aktivnost i njene metode, 61
11. Unutrašnje rasprave. Šizma i jeres, 66
12. Hrišćanstvo kao životna forma, 70
13. Problemi hrišćanskog shvatanja od vremena prosvetiteljstva, 77

DRUGI DEO
Osnovne ideje hrišćanske vere, 81
14. Dogma, 83
15. Hrišćanska ideja o Bogu, 88
16. Sin: Isus Hrist, 97
17. Sveti duh i darovi Duha, 103
18. Božansko trojstvo, 108
19. Hrišćanska slika čoveka, 114

TREĆI DEO
Crkva, 127
20. Organizacija, crkveno ustrojstvo i crkveno pravo, 129
21. Netolerantnost i tolerantnost, 133
22. Veroispovesti, 137
23. Bogosluženje i liturgija, 141
24. Crkvena tradicija. Sveto pismo i njegovo tumačenje. Crkvena godina, 148
25. Monaštvo, 158
26. Hrišćanska umetnost i ikonografija, 160
27. Misija i širenje hrišćanstva. Glavni oblici preobraćanja, 166
28. Hrišćansko iščekivanje kraja vremena. Strašni sud. Život nakon smrti, 176

ČETVRTI DEO
Hrišćanske crkve i njihovo okruženje, 185
29. Hrišćanstvo i politika, 187
30. Hiršćanstvo i društvo, 198
31. Odnos prema nauci. Hrišćansko vaspitanje, 202
32. Đakonija i dušebrižništvo, 209
33. Hrišćanstvo i kultura, 216
34. Hrišćanstvo i priroda, 221
35. Brak, porodica i seksualnost, 226
36. Crkvena disciplina, 233
37. Ezoterijsko hrišćanstvo, 237
38. Hrišćanstvo i nehrišćanske religije, 241
39. Budućnost hrišćanstva, 246

Pogovor
Između opisa i suštine hrišćanstva - Hajnc Diter Kitštajner (Heinz Dieter Kittsteiner), 251
1. Približavanja jednog istoričara, 253
2. Priručnik i njegova pozadina, 257