Autor: prof. dr Miroslav Lambić
Strana: 264
► Ostali detalji

Knjiga kroz 12 poglavlja, obrađuje tehniku i tehnologiju korišćenja sunčeve energije u njenom toplotnom i fotoelektričnom obliku, kao i opštu problematiku koja se odnosi na uslove, pogodnosti, mogućnosti i stanje korišćenja sunčeve energije u Srbiji.

U poglavljima 1 do 4 su dati podaci koji se odnosi na potrebnu orijentaciju i nagib površina za prijem sunčevog zračenja, kao i podaci za preračunavanje tabelarnih - meteoroloških podataka za različite nagibe prijemnih površina i različite orijentacije tih površina u odnosu na najbolju -južnu orijentaciju. Dati su podaci koji se odnose na karakteristike sunčevog zračenja - teritorijalnu raspodelu, intenzitet i energetske efekte koji se mogu dobiti iz termičkih solarnih kolektora i instalacija. Prikazane su solarne karte Srbije sa naznačenim vrednostima prosečno dozračene energije na horizontalnu i površine pod nagibom. Za lokacije toplotnih solarnih kolektora u više većih gradova Srbije - od severa do juga zemlje i od istoka do zapada Srbije prikazane su prosečne vrednosti gustine sunčevog zračenja i vrednosti dozračene energije na jedinicu horizontalne površine i površine pod nagibom od 300 i 450 kao i pod optimalnim uglom za maksimalan prijem dozračene energije tokom dana, meseca i godine. Detaljni podaci su dati za gradove: Subotica, Novi Sad, Sombor, Kikindu, Sremsku Mitrovicu, Beograd, Smederevo, Užice, Niš, Zaječar, Vranje, Kosovsku Mitrovicu i dr.

Prikazane su konstrukcije i različite koncepcije i karakteristike ravnih toplotnih solarnih kolektora elementnog (za primenu kod različitih objekata) i integralnog tipa, pogodnih za direktnu aplikaciju i integraciju sa objektom u kojem se koristi sunčeva energija. Date su koncepcije solarnih kolektora kod kojih se koristi tečni radni medijum kao nosilac toplote i konstrukcije kolektora kod kojih je vazduh nosilac toplote.

U petom poglavlju je obrađena energetska efikasnost komercijalnih tipova solarnih kolektora sa primerima atestiranih kolektora.

U šestom poglavlju su obrađene instalacije za korišćenje sunčeve energije u toplotnom obliku - sa ravnim pločastim solarnim kolektorima. Date su brojne šeme sa opisom načina funkcionisanja kao i detaljniji primeri izvedenih solarnih postrojenja sa brojnim podacima vezanim za dnevno merenje energetskih efekata - tokom godine.

Principi pasivnog solarnog grejanja kuća, koncepcije, konstruktivne varijante i temperaturne karakteristike koji se odnose na masivne solarne zidove i aplikovane staklenike različitih koncepcija su obrađene u poglavlju 7.

U poglavlju 8 su prikazani sistemi sa koncentrisanjem sunčevog zračenja. Date su vrste i komponente različitih koncentrišućih sistema kao što su koncentrišući srednje i visoko temperaturni sistemi - solarne elektrane, heliostati i dr.

Tehnologije direktnog pretvaranja sunčevog zračenja u električnu energiju su obrađene u poglavlju 9. Prikazane su vrste solarnih ćelija i njihove karakteristike, energetska efikasnost solarnih ćelija, njihova primena, način povezivanja u sistem i komponente sistema. Prikazane su instalacije sistema koji nisu (sa akumulatoriskim baterijama) i koji jesu vezane za elektrodistributivnu mrežu. Dati su detaljni podaci - merodavni parametri za definisanje snage fotonaponskih sistema - elektrana - za više gradova Srbije (od severa do juga i od istoka do zapada Srbije). Prikazani su parametri za gradove: Subotica, Novi Sad, Beograd, Sombor, Kikindu, Sremsku Mitrovicu, Beograd, Smederevo, Užice, Niš, Zaječar, Vranje, Kosovsku Mitrovicu i dr. Dati su kriterijumi za dimenzionisanje fotonaponskih sistema kao što su: određivanje dnevne potrošnje električne energije, određivanje broja FN modula, određivanje kapaciteta akumulatora i dr.

U poglavlju 10 je dat prikaz stanja korišćenja sunčeve energije u svetu koji se odnose na termalne i fotonaponske sisteme, kao i mere podsticaja i stimulisanja primene.

Mogućnost korišćenja, sa preporukama za korišćenje različitih solarnih vrsta sistema i za različite korisnike - potrošače u Srbiji - obrađena je u poglavlju 11. Prikazana su aktuelna zakonska akta, uslovi za projektovanje, montažu i dr. Neke od tema obrađenih u ovom poglavlju su vezane za grejanje vode i prostora u domaćinstvima, ustanovama, privredi (industriji, poljoprivredi i dr.), nivo potrebnih ulaganja, pravne regulative i druge teme.

Recenzenti:
Akademik Tomislav M.Pavlović, prirodno matematički fakultet Niš
Prof. dr Dragiša M.Tolmač, tehnički fakutlet M.Pupin, Zrenjanin

SADRŽAJ

1. UVOD
2. SUNČEVA ENERGIJA
2.1. Globalno, direktno, difuzno i reflektovano zračenje
3. POTENCIJAL SUNČEVE ENERGIJE
3.1. Sunčevo zračenje u Srbiji
3.1.1. Optimalni nagib i orijentacija površine za prijem globalnog zračenja

Optimalan nagib prijemne površine
Optimalna orijentacija prijemne površine
3.2. Sunčevo zračenje - za veća mesta u Srbiji

4. TOPLOTNI SOLARNI SISTEMI
4.1. Toplotni solarni kolektori
4.1.1. Ravni - pločasti prijemnici sunčeve energije (PSE)
4.1.2. Izgled i konstrukcija ravnih - pločastih prijemnika sunčeve energije
4.1.3. Integralni (integrisani) ravni - pločasti prijemnik sunčeve energije
4.1.4. Vakuumski kolektori

5. ENERGETSKA EFIKASNOST TOPLOTNIH PSE
5.1. Primeri efikasnosti termičkih ravnih solarnih kolektora

6. INSTALACIJE ZA KORIŠĆENJE SUNČEVE ENERGIJE U TOPLOTNOM OBLIKU - SA RAVNIM SOLARNIM KOLEKTORIMA
6.1. Šeme i funkcionisanje solarnih instalacija
6.2. Primeri solarnih instalacija
6.3. Primeri izvedenih solarnih postrojenja

7. PASIVNO SOLARNO GREJANJE
7.1. Principi pasivnog solarnog grejanja objekata
7.2. Masivan (Trombeov zid)
7.3. Konstrukcije masivnih zidova i staklenika

8. SOLARNI SISTEMI SA KONCENTRISANJEM SUNČEVOG ZRAČENJA
8.1. Prijemnici sa koncentrisanjem (fokusiranjem) sunčevih
zraka - koncentratori
8.1.1. Vrste koncentrišućih sistema
8.1.2. Koncentrišući srednje temperaturni sistemi
8.1.3. Heliostatski makrokoncentrator
8.1.4. Primer "Solar Two" postrojenja
8.1.5. Solarni toranj i njegova korisnost
8.1.6. Ekološki uticaj
8.1.7. Heliostati

9. KONVERZIJA SUNČEVOG ZRAČENJA U ELEKTRIČNU ENERGIJU
9.1. Solarnih ćelija
9.2. Solarnih ćelija
9.2.1. Silicijum i njegove osobine
9.2.2. Solarne ćelije od polikristalnog silicijuma
9.2.3. Solarne ćelije od amorfnog silicijuma
9.2.4. Solarne ćelije od amorfnog silicijuma na plastičnoj osnovi
9.2.5. Prednosti i nedostaci a-Si solarnih ćelija
9.2.6. Ostale vrste solarnih ćelija
9.3. Efikasnost solarnih ćelija
9.4. Primena solarnih ćelija
9.4.1. Povezivanje solarnih ćelija
9.4.2. Fotonaponski solarni sistemi

Fotonaponski solarni sistemi koji nisu vezani za elektrodistributivnu mrežu
9.4.3. Komponente fotonaponskog solarnog sistema
9.4.4. Određivanje karakteristika fotonaponskog sistema koji nije povezan sa elektrodistributivnom mrežom

Određivanje dnevnog dobitka električne energije
9.5. Parametri fotonaponskih sistema - solarnih elektrana - za veća mesta u Srbiji
9.6. Parametri za dimenzionisanje FN sistema
9.6.1.Određivanje dnevne potrošnje električne energije jednosmerne struje
9.6.2. Određivanje dnevne potrošnje električne energije naizmenične struje
9.6.3. Određivanje ukupne dnevne potrošnje električne energije
9.6.4. Određivanje broja solarnih modula
9.6.5. Određivanje kapaciteta akumulatora
9.6.6. Primer za izračunavanje karakteristika fotonaponskog sistema
9.6.7. Fotonaponski solarni sistem priključen za elektrodistributivnu mrežu
9.6.8. Kombinovani fotonaponski sistem
9.6.9. Hibridni sistemi
9.6.10. Solarne elektrane
9.7. Primene fotonaponskih sistema
9.7.1. Primeri primene solarnih ćelija

10. STANJE KORIŠĆENJA SUNČEVE ENERGIJE U SVETU
10.1. Termalni sistemi
10.2. Fotonaponski sistemi
10.3. Mere podsticaja

Stimulisanje korišćenja obnovljivih izvora energije i efikasnih tehnologija za proizvodnju električne energije

11. KORIŠĆENJE SUNČEVE ENERGIJE U SRBIJI
11.1. Zakonska podrška primeni novih i obnovljivih izvora energije
11.2. Tehničko - tehnološke mogućnosti korišćenja sunčeve energije u Srbiji

Značaj korišćenja termičkog i fotoelektričnog dejstva
sunčevog zračenja
Tehnički sistemi za grejanje vode i objekata i korišćenje sunčeve energije
Korišćenje sunčeve energije za energetske potrebe domaćinstava
Osnovni elementi dimenzionisanja termičkih solarnih instalacija u domaćinstvima
Solarno grejanje sanitarne vode
Primer isplativosti u poređenju sa električnim grejanjem vode
Solarno grejanje kuća
Potrebna temperatura fluida za različite kategorije potrošača u domaćinstvu
Nivo potrebnih ulaganja u solarne instalacije za domaćinstva
Korišćenje sunčeve energije u industriji
Korišćenje sunčeve energije u različitim poslovnim, stambenim
i drugim objektima i ustanovama
Korišćenje sunčeve energije u poljoprivredi
Korišćenje sunčeve energije u procesima sušenja
11.3. Tržište solarnih kolektora
11.5. Projektovanje i izgradnja (montaža) solarnih postrojenja

Zakon o planiranju i izgradnji
Studija opravdanosti i drugi dokumenti prema Zakonu o planiranju i gradnji
Finansiranje projekata za korišćenje OIE
Primer pozitivnog modela podsticaja
Napomene
Očekivani efekti

12. PREDLOZI I MERE ZA KORIŠĆENJE SUNČEVE ENERGIJE U SRBIJI
12.1. Pravna regulativa
12.2. Mere i prepreke za intenziviranje korišćenja sunčeve energije u Srbiji
LITERATURA